Hasan Aycın, çizgileriyle konuşan, mürekkebiyle can suyu veren ve ışkın atan çizgilerin fidanların akabinde kök salmasıyla öz maddesinden hareketle manaya evrilen çizgilerin babası denilse yanlış olmaz sanırım.
“Çizgileri her biri bağımsız ve bütünlüklü birer imgedir. Çizgiyle iletişim kurabilmemiz için başka şeylere ihtiyacımız yoktur. Çünkü çizgiler hayattan koparılmış birer ayrıntı ya da görüntü değildir. Devamlı olarak hayatla bir ilişki içindedir. Zaten bir imgeyi anlıyor, ona belli bir anlam yüklüyorsak bu durum, ona bir geçmiş ve gelecek kurmamız, tarihsel birer bağlama oturtmamız demektir. Her çizgi bize, daha önce de böyle oldu, şimdi de böyle oluyor, yarın da böyle olacak gibi bir süreklilik duygusu yaşatır. Zaten Aycın’ın çizgilerini güncel kılan, hep şimdi’ de oluyormuş duygusu uyandıran büyüsü hayatın sürekliliğinde hep aynı kalan öz’le kurduğu organik bağdır.”
Cemal Şakar üstat bu şekilde açıklıyor; çizgilerin yalınlığından hareketle bizlere yakından tanıyormuş ve tanınıyormuş hissiyle ulaşan efsunlu bütünleşmeyi.
Aycın’ ın çizgisinde ki kimya, kâğıt ve kalemin sadeliğinden yola çıkmakla beraber en dolambaçlı çizgilerde bile bariz ahengin aklımıza nakşedilmesini “Aycın’ın yapısal doğallığının kaleme kâğıda aksetmesi” olarak yorumlanıyor Cemal Şakar’ın yakın gözlemiyle.
“Hasan Aycın’ ın Çizgi’si” kitabını incelemek ve değerini yerli yerine koyabilmek için uğraş verirken, üstadın çizgisinde kaldığını bir müddet cümlesizlikte var olan inceliklerin kelama çözümlenemediğini fark ediyor insan. Çünkü o çizgizar, o siyah beyaz televizyon günlerinde ki renksizliğin kendi hayal gücümüzü geliştirdiği günlerden kalma bir özlemin belki de beyaz kâğıda arı duru renksiz bazısına göre kendi renk âlemimize bırakarak bizi, bize sessizce hayatı anlatan adam. Hayatı mı sadece, inancı, sevgiyi, birliği beraberliği yerine göre de ölümü…
“Siyah beyazın sahip olduğu simgesel anlamları da kullanarak sertliği arttıran beyazın saflığı ile siyahın karanlığının mücadelesiydi renklere bezenmemiş çizgileri.”
Hasan Aycın, bir kitap dolusu kelime cümbüşüyle anlatılacak meseleyi tek bir sayfada özetleyebildiği için özel bir insan. Özel çünkü Kitapta Sayın Ali Emre’nin detaylı biyografisinde de bahsettiği gibi, o henüz ilk çocukluk döneminde ağır bir imtihan ile tanımış hayatı. Ayakları onu istediği yere götüremeyince, elleri istediği yerleri çizmek için belki de kalemi yoldaş edinmiş 'çitlerin arasından bakan yeşil gözlü çocuk'.
Kim öğreti ona çizmeyi? Kimden ders aldı? Kimdir Hasan Aycın’ın ustası?
Şüphesiz ki en büyük öğretici olan “Rab” den gelen “kun!” emriydi kalemi ruha bürüyen de Hasan Aycın’a çizgiler ile yürümek şöyle dursun, uçmayı öğreten. Pirinç çuvallarının üzerinde çizgiyle hemhal ettiren de “Bocurgat” olmuş gönlünün derinlerindeki derdini biçimlere döktürende ‘O’. Kendi izinde yürümek diyor Cemal Şakar, Çizgizarı anlatmaya başladığı ilk satırlarda. Yıldızlı bir gece vakti yürüyüş istikametinde Rabbi’sinin olduğunu bilerek, emin adımlarla karanlığa rağmen yürüyen adamdı Aycın. Cemal Şakar üstadın, Aycın’ın bazı çizgilerini meallemekle beraber onu tanıyor olmanın verdiği muhabbet ile ki bu kitabın her satırına sirayet etmiş; Aycın’ın insani yönleriyle çizgilerinin arasında ki uyumu aktarmış deneyimli kalemiyle. Sayın Şakar değerli sanatkârı mesleki açıdan tanıtmakla kalmamış, onu bize iyi insan samimi Müslüman portresi olarak da anlatmış. Aycın olduğu gibi görünen ve göründüğü gibi olan biri olduğu için çizgilerinde yabancılık çekmiyoruz zira o bizden biri olduğu kadar arkamızı döndüğümüz vakit hançerlenmeyeceğimizi bildiğimiz güven telkin eden ender bulunur bir insan aynı zamanda.
“Nesneyle kurulan ilişki öncelikle sanatçının bilinciyle bir anlamda ideolojisiyle ilgilidir. Bu bilinç sanatsal formu da zorlar, kırar, büker, böylece kendine uygun biçimi bulmaya çalışır. Bu anlamda Aycın’ın eşyayla kurduğu ilişki rikkatli, nazik ve özenlidir. Çünkü her şeyi Allah yaratmıştır; dolayısıyla her şey hürmete layıktır. Asıl olan, şeyleri yaratıldığı ilahi takdire uygun olarak kavramak ve uygunluk içinde ifade etmektir. Aksi zulümdür. Bu nedenle onun çizgileri bizatihi kötü, çirkin, fesat yoktur. Fıtri insanın öfkesi ve zaman zaman şaşkınlığı, insanların bozulduğu, tahrip ettiği düzene yöneliktir. Onun derdi; her şeyi ait olduğu bağlama oturtmak ve şeyler arasında kozmik bir ilişki kurmaktır.”
Cemal Şakar bu paragrafta Aycın’ın derdini meselesini net olarak özetlemiş. Aycın’ ın çizgilerinde ki sırlı etkileşimi ise şu cümleler ile özetliyor; “çizgilerin anlam-değer yüklü olması sanatçının aynı değerler dizgesine sahip olmasıyla ilgilidir. Bu bağlamda sanatçıların eserleriyle arasındaki otobiyografik mesafe hep tartışılmıştır. Her çizgi onun sahip olduğu anlam-değer dizgesine sonuna kadar bağlıdır. Çizgilerle sanatçı arasındaki otobiyografik mesafesizlik nedeniyle neredeyse Aycın’ la çizgisi arasında özdeşlik duygusu yaşarız. Sanki çizgideki figür Aycın’ın kendisidir. Bu münasebetle olayın tam merkezindeymişiz gibi bir hisse kapılırız. O an, oradadır ve olanlara şahitlik eder; çözümler, yorumlar ve yargıda bulunur. Çizgileri hep bu yargının sonucudur.”
Öğreticiliğin esaslarından hatta özüdür belki de insana, talebeye, mahlûkata ayna olmak. Sır sanatta kendisini görmesini sağlamaksa eğer, Aycın’ın kaleminde var olan bu aksisedayı görmemek mümkün değil. Saygıdeğer ustanın sessizliğindeki çığlığı duymamak için sağır olmak gerek.
Cemal Şakar’ın kaleminden Hasan Aycın’ın Çizgisi kitabı işte tam da bu yüzden okunmalı. Görmekte ve duymakta umarsız olabilir insan yahut gönül gözü keskinliğini yitirmiş olabilir. Böyle zamanlarda Şakar gibi usta kalemler mevzuyu alır, çok yönlü olarak detaylandırır, bizler için inceler inceltir ve özümsememize yardımcı olur.
Bu değerli eseri okumanız için onlarca sebep sıralayabilirim fakat Cemal Şakar ustanın “Hasan Aycın’ın Çizgi’si” eserinde ki zihin tutkalı vazifesi gören Aycın’a dair “doğallığın çizgilerde ki yansımasından” yola çıkarak yalın bir biçimde diyebilirim ki; Alın ve okuyun bu kitabı çünkü ustalardan öğrenecek çok şey var.
Dilek Erdem
twitter.com/Dilek_Erdem_
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder